Μια πολύ συχνή ερώτηση ασθενών ή γονέων που έχουν “σιδεράκια” στο στόμα εξαιτίας ορθοδοντικής θεραπείας είναι: Είναι ασφαλές να πραγματοποιηθεί μια απαραίτητη για ιατρικούς λόγους μαγνητική τομογραφία με τα “σιδεράκια” στο στόμα; Η απάντηση είναι ναι, είναι μεν ασφαλές να πραγματοποιηθεί μια μαγνητική τομογραφία με “σιδεράκια” στο στόμα, ωστόσο ανάλογα με την περιοχή που εξετάζεται με την μαγνητική, είναι πιθανόν να υπάρχουν ασάφειες/αλλοιώσεις στην απεικόνιση λόγω της επίδρασης μεταλλικής ορθοδοντικής συσκευής.
Είναι ασφαλής η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας με “σιδεράκια”;
Η μαγνητική τομογραφία (MRI) είναι μια διαδικασία που χρησιμοποιείται για την εξέταση ανατομικών δομών με τη λήψη εικόνων από το εσωτερικό του σώματος. Σε αντίθεση με τις ακτίνες Χ, οι οποίες χρησιμοποιούν ιονίζουσα ακτινοβολία για να εντοπίσουν κυρίως τα “πυκνότερα” μέρη του σώματός σας (τα οστά του σκελετικού συστήματος, δηλαδή), οι μαγνητικές τομογραφίες χρησιμοποιούν μαγνητικά πεδία για να απεικονίσουν τους “μαλακούς” ιστούς του σώματός σας.
Ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει για διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας για διάφορους λόγους: αλλοιώσεις μυών ή συνδέσμων, ογκογόνες διεργασίες, εγκεφαλικές αλλοιώσεις, ή ακόμη και απλά για να αξιολογήσει την πηγή κάποιου υφιστάμενου χρόνιου πόνου.
Για ασθενείς που βρίσκονται σε διαδικασία ορθοδοντικής με “σιδεράκια”, προκύπτει λοιπόν αναπόφευκτα το ερώτημα: είναι ασφαλές να πραγματοποιηθεί μια μαγνητική τομογραφία ενώ “φοράει” κανείς “σιδεράκια”;
Η απάντηση είναι ασφαλώς και ναι. Είναι απολύτως ασφαλές να πραγματοποιήσετε μια μαγνητική τομογραφία με “σιδεράκια” στο στόμα. Η μικρή ποσότητα μετάλλου στο στόμα σας από τα αγκύλια (brackets) και το τόξο (“σύρμα” που τα ενώνει) δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία σας κατά την διαδικασία της διενέργειας της μαγνητικής τομογραφίας.
Το μόνο πιθανό πρόβλημα των ορθοδοντικών συσκευών σε ότι αφορά την παρέμβασή τους στη μαγνητική τομογραφία έχει να κάνει με την παραμόρφωση της εικόνας.
Τα μεταλλικά “σιδεράκια” παραμορφώνουν την αποτύπωση της κεφαλής και του τραχήλου στην μαγνητική τομογραφία
Ενώ τα “σιδεράκια” δεν ενέχουν κίνδυνο για την υγεία σας κατά την διενέργεια της μαγνητικής, μπορεί εντούτοις να υπάρξει παραμόρφωση της αποτύπωσης όταν υφίσταται διαγνωστική διαδικασία της κεφαλής και του τραχήλου, ανατομικών δομών δηλαδή που βρίσκονται σε μεγάλη εγγύτητα/επικάλυψη με την τοποθετημένη ακίνητη ορθοδοντική συσκευή.
Το μέταλλο των αγκυλίων/bracket είναι δυνατόν να παραμορφώσει τον «συντονισμό» της μαγνητικής τομογραφίας. Προκειμένου να κατανοηθεί το φαινόμενο από τον αναγνώστη θα μπορούσε να πει κανείς ότι υφίσταται μια μεγάλη ομοιότητα με αυτό που συμβαίνει με ένα ραδιόφωνο και τα ραδιοκύματα. Μια μαγνητική τομογραφία λοιπόν συντονίζει το μαγνητικό πεδίο σε μια συγκεκριμένη συχνότητα για να πάρει μια καθαρή εικόνα, την στιγμή που οποιοδήποτε μεταλλικό στοιχείο επιδρά με τρόπο παραμορφωτικό σε αυτή τη διαδικασία συντονισμού, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της εικόνας.
Αυτό είναι ένα κοινό πρόβλημα με οποιοδήποτε μεταλλικό στοιχείο στο σώμα, όπως μεταλλική τεχνητή άρθρωση ισχίου, μεταλλικές πλάκες οστεοσύνθεσης από προηγούμενη χειρουργική επέμβαση ή ακόμη και μεταλλικά σφραγίσματα δοντιών, άρα δεν αφορά μόνο τα μεταλλικά “σιδεράκια” που χρησιμοποιούνται από τον ορθοδοντικό σας κατά την διάρκεια μιας ορθοδοντικής θεραπείας.
Για το λόγο αυτό, ο θεράπων ιατρός σας σε συεννόηση με τον ορθοδοντικό σας μπορούν να αποφασίσουν την αφαίρεση της ορθοδοντικής συσκευής εάν η διαγνωστική της μαγνητικής τομογραφίας αφορά περιοχή που δύναται να παραμορφωθεί από τα μεταλλικά αγκύλια/bracket. Αυτό αφορά την διαγνωστική του εγκεφάλου, την πρόσθια περιοχή του προσώπου και των οφθαλμικών κόγχων, καθώς και της στοματικής κοιλότητας και του τραχήλου.
Ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς που φέρουν ακίνητη ορθοδοντική συσκευή (“σιδεράκια”) που περιέχουν μέταλλα όπως ανοξείδωτο ατσάλι ή τιτάνιο μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσουν τη συσκευή πριν από τη σάρωση μαγνητικής τομογραφίας. Μια μελέτη εξήντα ασθενών το 2014 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αγκύλια/bracket από ανοξείδωτο χάλυβα πρέπει πάντα να αφαιρούνται πριν από μια σάρωση μαγνητικής τομογραφίας στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου. Ωστόσο όταν τα αγκύλια/bracket είναι κατασκευασμένα από κράμα τιτανίου δύναται να παραμείνουν, ειδικά αν ο ακτινολόγος πραγματοποιήσει αλλαγή ρύθμισης της σάρωσης/απεικόνισης σε μοτίβο T2. To ίδιο ισχύει και σε περιπτώσεις που λόγω ανωτέρας βίας δεν είναι εφικτή η αφαίρεση των μεταλλικών bracket από το στόμα, την στιγμή που υφίσταται άμεση οξεία ιατρική αναγκαιότητα διενέργειας μαγνητικής τομογραφίας.
Σε κάθε περίπτωση η υγεία σας δεν κινδυνεύει κατά οποιονδήποτε τρόπο εξαιτίας της ακίνητης ορθοδοντικής συσκευής και την επίδραση του μαγνητικού πεδίου σε αυτές κατά την διαδικασία που βρίσκεστε μέσα στον τομογράφο. Σε περίπτωση που έχετε περισσότερες ερωτήσεις είναι σκόπιμο να συμβουλευτείτε το ιατρό σας.
Όλες οι κινητές ορθοδοντικές συσκευές και επικουρικά εξαρτήματα πρέπει να αφαιρούνται πριν την διενέργεια της μαγνητικής
Κινητά μασελάκια τύπου Hawley και επικουρικές ορθοδοντικές συσκευές (δακτύλιοι, γλωσσικές & υπερώιοι δοκοί, συσκευές Herbst ή Forsus) πρέπει απαραιτήτως να αφαιρούνται πριν την διενέργεια της μαγνητικής τομογραφίας εξαιτίας των μεταλλικών στοιχείων που περιέχουν και της επίδρασης τους στην απεικόνιση των ανατομικών δομών που προαναφέρθηκαν.
Κεραμικά bracket και πλαστικές διαφανείς μεμβράνες Invisalign δεν έχουν αρνητική επίδραση παραμόρφωσης
Σε ασθενείς που υποβάλλονται σε ορθοδοντική θεραπεία με διαφανείς μεμβράνες Invisalign (υποαλλεργικό πλαστικό υλικό) ή που φέρουν κεραμικά άγκιστρα/bracket, δεν χρειάζεται να αφαιρείται η ορθοδοντική συσκευή πριν από τη σάρωση μαγνητικής τομογραφίας και αυτό διότι μόνο μεταλλικά στοιχεία δύναται να παρέμβουν στην ποιότητα της εικόνας. Ωστόσο, για να είστε ασφαλείς, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον ορθοδοντικό σας πριν από τη σάρωση.
Συγκρατητικά τόξα συντήρησης αποτελέσματος και μαγνητική τομογραφία
Τα συγκρατητικά τόξα συντήρησης του αποτελέσματος, κολλημένα στην γλωσσική επιφανειών των πρόσθιων δοντιών μετά το πέρας της ορθοδοντικής θεραπείας, είναι απαραίτητο να αφαιρούνται μόνο σε περιπτώσεις που η διαγνωστική της μαγνητικής τομογραφίας αφορά την στοματική κοιλότητα και τα μαλακά μόρια που την απαρτίζουν/περιβάλλουν. Για οποιαδήποτε άλλη διαγνωστική μπορούν να παραμείνουν στο στόμα. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη και σε αυτή την περίπτωση η συνεννόηση του ιατρού με τον ορθοδοντικό σας.
Ενημερώστε τον Ορθοδοντικό σας όσο το δυνατόν νωρίτερα
Υπό κανονικές συνθήκες, η διακοπή της ορθοδοντικής παρέμβασης με την αφαίρεση των αγκυλίων/bracket στη μέση της θεραπείας είναι ανεπιθύμητη. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους:
Πρώτον, τα δόντια σας μπορεί να χρειαστούν λίγο χρόνο για να προσαρμοστούν ξανά στα αγκύλια μόλις επανατοποθετηθούν. Ως αποτέλεσμα, ο χρόνος θεραπείας μπορεί να παραταθεί κατά αρκετούς μήνες.
Δεύτερον, λόγω του γεγονότος ότι η επανατοποθέτηση αφορά πάντα νέα αγκύλια και όχι “ανακύκλωση” αυτών που αφαιρέθηκαν πριν την διενέργεια της μαγνητικής, είναι πιθανή μια επιπλέον οικονομική επιβάρυνση του κόστους της θεραπείας για αυτόν τον λόγο. Το φαινόμενο αυτό αφορά κατά κύριο λόγο την χρήση εξατομικευμένης γλωσσικής συσκευής (“εσωτερικά σιδεράκια¨) που παρουσιάζουν υψηλό εργαστηριακό κόστος.
Ως εκ τούτου, συνιστάται σε κάθε περίπτωση να ενημερώνετε τον ορθοδοντικό σας το συντομότερο δυνατό. Εάν γνωρίζετε την ανάγκη για σάρωση μαγνητικής τομογραφίας πριν ξεκινήσετε την ορθοδοντική σας θεραπεία, ο ορθοδοντικός σας μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της παρέμβασης έως ότου ολοκληρωθεί η σάρωση ή να επιλέξει ως θεραπευτική συσκευή τις διαφανείς μεμβράνες Invisalign που επιτρέπουν την απρόσκοπτη συνέχιση της ορθοδοντικής ακόμη και σε περιπτώσεις ιατρικής ανάγκης επαναλαμβανόμενων μαγνητικών τομογραφιών ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
